نقش شهرهای کوچک در تعادل‌بخشی به توسعۀ پایدار منطقه‌ای و تحولات نظام شهری (مطالعۀ موردی: استان البرز از سال 1365تا1395)

نویسندگان

  • زینب شریف‌کاظمی کارشناسی‌ارشد برنامه‌ریزی آمایش سرزمین، دانشکدۀ ادبیات، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
  • میرنجف موسوی دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکدۀ ادبیات، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
چکیده مقاله:

یکی از راهبردهای مهم که در نیم‌قرن اخیر برای مقابله با بی‌تعادلی منطقه‌ای ناشی از رشد فزایندۀ شهرهای بزرگ مورد توجه قرار گرفته، شهر‌های کوچک هستند که به دلیل برخورداری از برخی امکانات و خدمات، به‌عنوان یکی از مراکز مهم در تعادل‌یابی توسعۀ منطقه‌ای کانون توجه قرار می‌گیرند. روش پژوهش حاضر توصیفی- ارزیابی و هدف آن بررسی وضعیت تحولات نظام شهری شهر‌های کوچک استان البرز در جهت تعادل‌بخشی به توسعۀ پایدار منطقه‌ای است. برای دستیابی به جایگاه شهرهای کوچک در نظام شهری در یک دورۀ زمانی 30ساله (13۶۵تا13۹۵) از مدل‌های رتبۀ اندازه، آنتروپی و ترازنامه استفاده شده، سپس نقش آن‌ها در تعادل‌یابی توسعۀ منطقه‌ای ارزیابی شده است. نتایج حاصل نشان می‌دهد ضریب آنتروپی بدون احتساب شهرهای کوچک نیز به عدم تعادل ادامه خواهد داد. در مدل لگاریتمی رتبۀ اندازه نیز با احتساب شهر‌های کوچک، شیب خط برابر 94/1- و بدون احتساب شهر‌های کوچک، به 21/1- کاهش یافته که حاکی از نقش انکارناپذیر شهر‌های کوچک در نظام شهری است. نتایج مدل ترازنامه نیز نشان می‌دهد تغییرات مؤلفه‌ها عمدتاً درون‌طبقه‌ای و ناشی از رشد شهر‌هاست و فقط در سال 1385، با توجه به تبدیل روستاها به شهر شاهد تغییرات ناشی از شهرهای جدید بوده‌ایم.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل فضایی شاخص های توسعۀ پایدار به منظورتحقق پذیری شهرهای خلاق (مطالعۀ موردی: شهرهای استان یزد)

هدف از این تحقیق تحلیل فضایی شاخص‏های توسعة پایدار در تطبیق با شاخص‏های شهر خلاق به‏منظور تحقق شهر خلاق است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی‏- تحلیلی است. جامعة آماری 21 نقطة شهری استان یزد است. در سال‏های اخیر رشد سریع شهرنشینی، افزایش مهاجرت‏ها، توسعة صنعتی شهرها، و رشد حاشیه‏نشینی نه‏تنها شاخص‏های توسعة پایدار، بلکه شاخص‏های شهر خلاق را در شهرهای استان تحت تأثیر قرار داده است. یافته‏های تح...

متن کامل

بازتعریف نقش شهرهای کوچک و میانی در فرایند توسعۀ منطقه‌ای؛ معرفی یک روش کاربردی آمایش مبنا (مطالعۀ موردی: ‌استان کردستان)

پژوهش‌های کمّی (‌و بعضاً کیفی) بسیاری در رابطه با نقش شهرهای کوچک و میانی در توسعۀ منطقه‌ای انجام گرفته است. مقالۀ حاضر نیز در این راستا انجام شده است؛ اما با اندکی تغییر و ساختارشکنی در شیوۀ برخورد با موضوع و تحلیل مسئله که آن‌هم تحلیل چند‌جانبۀ داده‌ها به کمک سیستم استنباط فازی است. هدف پژوهش با توجه به عنوان، کاربردی- توسعه‌ای است و ماهیت رویکردی توصیفی‌- تحلیلی دارد. به‌صورت کلی، روش کاربردی ...

متن کامل

راهکارهای توسعۀ مسکن در شهرهای کوچک، مطالعۀ موردی: شهر خُمام در استان گیلان

بیان مسئله: در برنامه‌‏ریزی توسعۀ مسکن، رویکردی جامع نیاز است که همۀ عناصر و اجزای مؤثر را لحاظ کند، روابط بین آن‏ عناصر را مشخص کند و در نهایت مجموعه‏‌ای از راه‌‏حل‏‌های مختلف با تعیین اولویت‏‌ها ارائه دهد. انتخاب و بررسی مکانی که مسکن و محیط‏‌های مسکونی جدید در آن ساخته شود یکی از اجزای این رویکرد جامع است. بنابراین ضروری است که ارائۀ راهکارهای توسعۀ مسکن متناسب با «مکان مشخص» باشد، که در این...

متن کامل

تحلیل و بررسی نقش تحولات و تقسیمات سیاسی بر توسعۀ شهری با استفاده از مدل SAR (مطالعۀ موردی: استان گلستان)

از جمله ابزارهای قدرتمند دولت در زمینة الگوی نظام شهری در هر منطقه که با انگیزة تمرکززدایی صورت می‌گیرد، سازمان‌دهی سیاسی فضا و تقسیمات کشوری است که با تأثیرپذیری از عوامل مختلفی شکل می‌گیرد و بر بسیاری از معادلات ساختاری از جمله الگوی توسعه تأثیرگذار است. استان گلستان نیز از این قاعده مستثنا نیست و با داشتن چهارده شهرستان روند شهرنشینی مختلفی را گذرانده است؛ از این‌رو پژوهش در این رابطه امری ض...

متن کامل

پهنه بندی اقلیم- گردشگری در راستای توسعۀ گردشگری شهری (مطالعۀ موردی: شهرهای استان کرمان)

گردشگری بخش عمده ای از اقتصاد جهانی است که به شدّت تحت تأثیر آب و هوا قرار دارد. یکی از ارکان توسعۀ توریسم هر شهر، داشتن وضعیت اقلیمی مساعد و تعیین زمان های مساعد اقلیمی برای سفر به آن شهر است. این تحقیق با هدف پهنه بندی اقلیم - گردشگری شهری استان کرمان، ارائۀ تقویم زمانی ماهانۀ گردشگری، انجام شده است. به منظور بررسی شاخص اقلیم آسایش شهرهای استان کرمان ابتدا با استفاده از نرم افزار اِکسل آمار هفت...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 1

صفحات  79- 102

تاریخ انتشار 2019-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023